ELEKTRONİK ATIK
Elektronik atıklar veya kısaca e-atıklar kullanım ömrünü tamamlamış elektrikli ve elektronik atıklardır.Elektronik atıklar evsel ve endüstriyel atık akışının en hızlı büyüyen segmenti olup kırılmış, hasar görmüş, demode olmuş veya kullanım ömrünü tamamlamış, içerdiği ağır metaller ile atıldığında doğayı kirleten en önde gelen varlıklardan biri olan elektronik eşyaların genel bir ifadesidir.Bu atıkların çoğu tehlikeli atıklar kapsamında değerlendirilirler; büyük hacimli olmaları ve bünyelerinde barındırdıkları insan sağlığına zararlı maddeler nedeniyle ve teknoloji kullanımının her alanda giderek artması sonucu dünya için her geçen gün büyüyen bir sorun olmaktadır.Hayatımızdan çıkaramadığımız ve çıkarmayı düşünemeyeceğimiz bilgisayar,televizyon,kablosuz iletişim cihazları,mikrodalga cihazlar,diğer beyaz eşya grubundaki ürünler,küçük ev aletleri,otomatlar vb. birçok türde ürünler bu gruba girmektedir.Türkiye’de e-atık tanımı, “Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair” 30.05.2008 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelik ile aşağıda belirtilen elektrikli ve elektronik eşyalar dahil olmak üzere ve alternatif akımla 1000 Volt’u, doğru akımla da 1500 Volt’u geçmeyecek şekilde elektrik kullanımı tasarlanmış olan, uygun bir biçimde çalışması için elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olan eşyaları ve bu akım ve alanların üretimi, transferi ve ölçümüne yarayan eşyaları işaret edecek şekilde kapsanmaktadır.
Elektronik Atıklar günümüzün en önemli sorunlarından biridir! Teknolojinin hızla ilerlemesi günlük hayatımızı kolaylaştıran elektrikli ve elektronik alet ve cihazların kullanımını arttırmış, ihtiyaca bağlı yeni özellikler yönündeki ürün taleplerinin artışı istenmeyen bir “elektronik atık” sorununu doğurmuştur.
Elektronik atıklar, yer kaplamaları ve zehirli maddeler içermeleri dolayısıyla dünyada gittikçe büyüyen bir sorundur. Örneğin, bir bilgisayar ekranında, ağırlığının %6'sı kadar kurşun bulunmaktadır. Günümüzde bazı ülkelerde e-atıklar geri dönüşüm için toplanmaktadırlar. Bu atıklar doğru olarak değerlendirildiklerinde hammadde olarak kullanılabilmektedirler.
TÜM ELEKTRONİK ATIKLAR NEREYE GİDİYOR ?
Eski elektronik eşya ve aletlerinizi attığınızda ne olduğunu biliyor musunuz? Genellikle hayır, fakat bu elektronik atıkların hem toksik kimyasallar hem de değerli metaller içerdiğini düşününce, "kim bilebilir ki?" diye düşünebilirsiniz. Ne yazık ki ‘Toksik Teknoloji:Çok uzağımızda değil’ (Toxic Tech: Not in Our Backyard) adlı yeni raporumuz her yıl üretilen milyonlarca ton elektronik atığın kaderinin büyük oranda bilinmediğini ortaya çıkardı.
![]()
Çoğu üretici firma ürünlerinin yeniden dönüşüm için sorumluluğunu kabul ederken ve bu yöndeki programları müşterileri için düzenleyip düzeltirken, çoğu TV üreticisi birçok ülkedeki eski TV'lerin yeniden dönüşümü için ayak diremektedirler. Bu şirketlerden Philips, kamuya yeniden dönüşümün kullanıcıların sorumluluğu olduğunu duyurmuş ve firmanın değil hükümet ve müşterilerin yeniden dönüşüm için ücret ödemesi gerektiğini açıkça belirtmiştir. Ayrıca arka tarafta, Philips lobileri üretici firmaların ürünlerinin yeniden dönüşüm konusunda sorumluluğu almalarını sağlayacak yasal düzenlemeleri de engellemeye çalışmaktadır.
ÇEKMECEDEKİ 100 MİLYON CEP TELEFONU TOPLANMAYI BEKLİYOR !
Dünyanın birçok ülkesinde kullanım dışı kalmış cep telefonları çeşitli teşviklerle tüketiciden toplanıp dönüştürülüyor. Böylece içeriğindeki zehirli maddeler toprağa ve suya karışmıyor. Türkiye’de ise 100 milyon cep telefonu ne toplandı ne de halk bunu çöpe attı. Çekmecelerdeki telefonlar toplama teşviki bekliyor.Türkiye’de 100 milyon adet eski cep telefonu atıl vaziyette çekmecelerde bekliyor. Her yıl 14 milyon yeni cep telefonu kullanıma girerken, 14 milyon eski telefon da çekmeceye atılıyor. Ancak yönetmelikler yayınlanmasına rağmen kullanılmış cep telefonlarının toplanıp dönüştürülmesiyle ilgili süreç başlamış değil. Konuyla ilgili dünya örneklerinin de yer aldığı bir araştırma hazırlayan Bilgi Teknolojileri ve İletişimi Kurumu (BTK) uzmanlarından Abbas Güvenç, muhteviyatında zehirli kurşun, cıva, kadmiyum ve astatin gibi maddelerin bulunduğu cep telefonu atıklarının hem çevre hem de insan sağlığına zarar verdiğine dikkat çekti.Akıllı cep telefonlarının yaygınlaşması, kullanılır vaziyetteki birçok telefonu atıl hale getiriyor. Eski telefonların yol açtığı kirlilik sorunu önemli boyutlarda. Eski telefonların toplanmaması çevre kirliliğine neden oluyor. Kullanılmış cep telefonları ve yedek parçaları, sıradan çöpler gibi çöplüğe atılarak çöp depolarına gidiyor. Bu durumda cihazlarda bulunan kurşun, nikel, kadmiyum ve cıva gibi ağır metaller toprağı ve yer altı sularını kirletiyor ve zehirliyor. Cep telefonunda altın, gümüş, paladyum, bakır gibi değerli metaller de bulunuyor.BTK’da görevli mühendis Abbas Güvenç’in “Kullanım dışı kalan telefonların imhası, geri dönüşümü, dünya uygulamaları ve çözüm önerileri” başlıklı uzmanlık tezinde dikkat çekici istatistikler yer alıyor. Buna göre mobil telefonların ortalama kullanım ömrü 5 ile 8 yıl arasında değişiyor. 67 milyondan fazla cep telefonu abonesinin bulunduğu Türkiye’de yılda 14 milyon yeni mobil cihaz kullanıma giriyor, bir o kadarı da kullanım dışı kalıyor. Dünya genelinde ise 6,5 milyar cep telefonu bulunuyor ve yılda yaklaşık 1,3 milyar telefon imha sürecine giriyor.Güvenç’in tezinde ulaştığı sonuca göre Türkiye’de elektronik atıkların dönüşümüyle ilgili yönetmelikler yayınlanmasına rağmen cep telefonlarının geri dönüşümü yönünde başlatılan çalışma ve projelerden sonuç alınamadı. Elektronik atık yönetimi konusunda dünyadaki en katı sistem İsviçre’de. Cep telefonu üreticilerinin organizasyonuyla hayata geçen gönüllü vakıflar elektronik atıkların toplanması, taşınması, finansmanı için ithalat ya da satış esnasında üreticiler, geri dönüşüm fonuna belirli bir ücret ödüyor. Bu ücret yeni cihaz alımında tüketicilere fatura ediliyor. Yeni cihaz alınırken ödenen ücretle eski cihazın geri dönüşüm maliyeti karşılanıyor. İngiltere’de eskiyen cep telefonları aralarında yardım derneği, perakendeci, üretici, bakım onarım, yeniden kullanım ve geri dönüşüm şirketlerinin yer aldığı 102 online gönüllü geri alma programı aracılığıyla toplanıyor. Kullanıcılar telefonlarını, posta ya kargoyla gönderebiliyor ya da toplama noktasına bırakabiliyor. Toplama programları eski telefona nakit ödeme, yeni telefon alımında indirim, hediye çekilişi, ekstra konuşma dakikaları ve fatura indirimleri gibi yöntemlerle kullanıcıları teşvik ediyor.ABD ve Kanada’da geri dönüşüm ve yeniden kullanım alanında dünyanın en büyük şirketlerinden bir olan Recellular bulunuyor. Gönüllü üreticilerin oluşturduğu bu program kapsamında 40 bin toplama noktası mevcut. ABD’de toplanan telefonların önemli bir kısmı yeniden kullanıma sunulurken, kullanılabilir parçaların geri dönüşümü yapılıyor. Çin’de ise bu uygulama yaklaşık bin noktada gerçekleşiyor. Toplanan cihazlar ya geri dönüşüme gönderiliyor ya da imha ediliyor. Buna benzer örnekler Japonya, Finlandiya, Hindistan ve Afrika’da da uygulanıyor. 2005 yılında AB elektronik atıklar için düzenleme yaptı.
MÜZELİK CEPLER NİYE SAKLANIYOR ?
Abbas Güvenç’e göre Türkiye’de cep telefonlarının geri dönüşümünün yetersiz olmasında esas sorun mobil cihazların toplanmasıyla ilgili organizasyon yetersizliği. Kullanıcılar cihazların toplama noktalarına teslimi noktasında isteksiz. Bunda cep telefonundaki bilgi güvenliği, bilinç düzeyi, cihazların yeniden kullanıma sürülebileceği ve kendisinden sonraki kullanıcının kullanımından dolayı kendisinin sorunlar yaşayabileceği konusunda endişeler yaşaması gibi etkili oluyor. İkinci el cep telefonu ticaretinin kayıt dışılığına bağlı olarak yaşanan sorunlar geri toplamadaki başarısızlığının sebeplerinden biri. Güvenç’in araştırmasında, “Kullanım dışı kalan cep telefonlarının toplatılmasının sağlanması konusunda kamu ve özel sektör işbirliği ile tüketicilerin bilinçlendirilmesi gerekiyor.” deniliyor. Güvenç, cihaz üreticileri ile mobil operatörler tarafından yapılacak özendirmenin eski cep telefonlarının toplanmasına olumlu katkı sağlayabileceğini belirtiyor.
Kadıköy Belediyesi, 2010 yılında tamamlanan Avrupa Birliği tarafından desteklenmiş “Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıklarının Yönetimi Projesi”ni hayata geçirmiştir. Kullanım ömrünü tamamlamış her türlü elektrikli ve elektronik atıklar Kadıköy Belediyesi AEEE Atölyesi’nde geri dönüşüme kazandırılmaktadır. Yeniden kullanım ilkesine öncelik verilerek atıl ve kullanılabilir durumda olan atık bilgisayarlar tamir edilmektedir.
.jpg)
Müdürlüğümüz tarafından İlçemiz sınırlarında bulunan okullarda atık elektrikli ve elektronik eşyalar (AEEE) hakkında farkındalık yaratmak amacıyla, 1 Aralık 2013 tarihinde "Ödüllü Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) Toplama Yarışması" başlatılmıştır. 9 Mayıs 2014 tarihine kadar devam edecek yarışmadaki hedefimiz AEEE’leri düzenli ve doğru şekilde toplayarak, çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf etmek, böylelikle hem gelecekte daha temiz ve yaşanabilir bir çevreye kavuşmak hem de çocuklarımıza çevre bilincini aşılamaktır.
CRT (Monitör Kırıcı) Florasan Kırıcı
Bakır Kırıcı
Kadıköy Belediyesi AEEE Getirme Merkezi
Büyük Ev Aletleri
Elektronik Atıklar günümüzün en önemli sorunlarından biridir! Teknolojinin hızla ilerlemesi günlük hayatımızı kolaylaştıran elektrikli ve elektronik alet ve cihazların kullanımını arttırmış, ihtiyaca bağlı yeni özellikler yönündeki ürün taleplerinin artışı istenmeyen bir “elektronik atık” sorununu doğurmuştur.
TÜM ELEKTRONİK ATIKLAR NEREYE GİDİYOR ?
Eski elektronik eşya ve aletlerinizi attığınızda ne olduğunu biliyor musunuz? Genellikle hayır, fakat bu elektronik atıkların hem toksik kimyasallar hem de değerli metaller içerdiğini düşününce, "kim bilebilir ki?" diye düşünebilirsiniz. Ne yazık ki ‘Toksik Teknoloji:Çok uzağımızda değil’ (Toxic Tech: Not in Our Backyard) adlı yeni raporumuz her yıl üretilen milyonlarca ton elektronik atığın kaderinin büyük oranda bilinmediğini ortaya çıkardı.
Bilgisayar, telefon ve televizyon gibi eski elektronik eşyaların sayıları her yıl hızla artmaktadır. Çoğu ülkede, ucuzlayan fiyatlar çoğu zaman daha düşük kalite ve daha kısa kullanım ömrü getirse de elektronik eşyaların tamiri yerine yenisinin alınmasını da getirdiğinden bunlar en hızlı büyüyen atık tipleridir.
Çoğu gelişmiş ülkelerde, "kullan - at" kültürünün parçası olduğu için, sunulan çözümler daha geride kalırken, e-atığın miktarı dramatik olarak artmaktadır. Daha sıkı düzenlemelerin olduğu Avrupa Birliği ülkelerinde bile e-atığın yüzde yetmiş beşi kayıt altında değildir. Her yıl yaratılan 8.7 milyon ton e-atığın 6.6 milyon tonu geri dönüştürülememektedir.ABD'de ise elektronik atıklarla ilgili çok az düzenleme vardır. Örneğin elektronik atıkların %20'den daha azı yeniden dönüşüm için kullanılıyor. PC'lerde bu oran %10 ve TV'lerde ise %14 olarak daha da düşüktür. Dijital TV'lere geçiş ise kullanılmayan analog TV'lerin miktarında aşırı derecede artış getirmiştir.ABD'deki e-atığın % 20'si ise dışarıya ihraç edilir. Çünkü ABD biriktirilmiş e-atığın Afrika ve Asya'ya gönderiminin yasal olduğu birkaç ülkeden biridir.
Çoğu gelişmiş ülkelerde, "kullan - at" kültürünün parçası olduğu için, sunulan çözümler daha geride kalırken, e-atığın miktarı dramatik olarak artmaktadır. Daha sıkı düzenlemelerin olduğu Avrupa Birliği ülkelerinde bile e-atığın yüzde yetmiş beşi kayıt altında değildir. Her yıl yaratılan 8.7 milyon ton e-atığın 6.6 milyon tonu geri dönüştürülememektedir.ABD'de ise elektronik atıklarla ilgili çok az düzenleme vardır. Örneğin elektronik atıkların %20'den daha azı yeniden dönüşüm için kullanılıyor. PC'lerde bu oran %10 ve TV'lerde ise %14 olarak daha da düşüktür. Dijital TV'lere geçiş ise kullanılmayan analog TV'lerin miktarında aşırı derecede artış getirmiştir.ABD'deki e-atığın % 20'si ise dışarıya ihraç edilir. Çünkü ABD biriktirilmiş e-atığın Afrika ve Asya'ya gönderiminin yasal olduğu birkaç ülkeden biridir.
Yeniden dönüştürülemeyen büyük miktardaki elektronik atığın sebepleri aşağıda sayılan nedenlerle açıklanabilir:
-Depolama: Eski elektronik parçalar ve aletler çoğunlukla kullanıcıların evlerinde saklanır. Bu ise onların atılacağı günü geciktirmeye hizmet eder ve efektif olarak tekrar kullanım şanslarını azaltır.
Toprağa gömme/yakma: Elektronik atıklar ev atıklarıyla karşılaştırılınca çoğu zaman dönüştürülemeden toğrağa gömülür ya da yakılırlar. Her iki yol da toksik kimyasalların çevreye zarar vermesine yol açar.
Tekrar kullanım ve ihraç:Eski bilgisayarlar ve telefonlar sık sık tekrar kullanım ya da dönüşüm için gelişmekte olan ülkelere gönderilirler ve bu da daha özensiz ve işlenmemiş yine çevre kirliliğine yol açacak elektronik atıklara yol açar.
Dijital Bölünme
Dijital Bölünme
Hindistan ve Çin gibi ülkeler, ABD'den ya da Avrupa'dan gelen elektronik atıklardan bazı etik dışı tacirlerin kolay paralar kazanabilmesi için uzun süreden beri hedeftir ve bu ülkeler tarafından üretilen elektronik atıkların miktarı da hızlı bir şekilde artmaktadır. Örneğin Hindistan'da bu elektronik atıkların yalnızca %1 gibi çok çok küçük bir dilimi izinli yeniden dönüştüme işlemlerine girebilmektedir.Asya ve Afrika'da yeniden dönüşüm alanları hızla artmaktadır çünkü, düşük ücretli göçmen işçiler içindeki değerli metallari çıkarabilmek için ilkel metodları kullanırlar. Bu yeniden dönüşüm süreci büyük oranda çevresel kirlilik yaratır ve bölgedeki insanların sağlığını tehdit eder.Hatta iyi derecede, tekrar kullanım için yüklenen kargolar bile suistimal edilmektedir. Ghana'da çoğu tüccar birkaç çalışan bilgisayar alabilmek için aynı konteynır içinde diğer atıkları da kabul etmek zorunda kaldıklarını bildirmektedir. Bu kırılan parçalar ve sonunda çalışan bilgisayarlar bile kaçınılmaz olarak çöplüğe atılır ve tekrar güvenli olarak dönüştürülebilecekleri bir yapı yoktur.
PEKİ YA ÇÖZÜMLER ?
Açık ve kesin çözümlerden biri çoğu elektronik firmalarının ürünlerinden en zararlı toksik kimyasalları elimine etmeleri ve kendi yeniden dönüşüm programlarını düzeltmeleridir. En son yeni cep telefonu ve dizüstü bilgisayarlar için çok geniş talep olduğu ve bu satışlardan çok geniş bir alanda kar yapabildiği için şirket ve firmaların bunu ihmal etmemeleri gerekir.2006'da bir milyardan fazla mobil telefon dünya çapında ihraç edilmiştir. Bununla birlikte, Nokia (Pazar lideri) yalnızca bu satışlardan %2'sini yeniden dönüştürmüştür.En önemli bilgisayar üreticileri ise biraz daha iyisiyle şu an ortalama %9 geri dönüşüm oranına sahiptirler. Bu demektir ki büyük şirketler kendi eski sayılabilecek ürünlerinin %90'ını yeniden dönüştürmemektedir.Elektronik atık yükselimini çözümleyebilmek için, tüm üretici firmalar müşterilerine ürünlerinin geri dönüşümünü ücretsiz ve güvenli bir şekilde sağlamayı sunmalıdırlar. Bunu yapmaya gönülsüz olduklarında ise elektronik malzemlrin güvenli dönüşümü için yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin Japonya'da etkili yasal düzenlemelerle eski ürünlerin %53'ünün dönüştürüldüğü bilinmektedir. Bu tüm PC üreticileri için ortalamanın beş katından daha fazla bir orandır ve çözümlerin halihazırda mümkün olduğunu gösterir.Greenpeace Philips'i yeniden dönüştürmeye çağırıyor:,
PEKİ YA ÇÖZÜMLER ?
Açık ve kesin çözümlerden biri çoğu elektronik firmalarının ürünlerinden en zararlı toksik kimyasalları elimine etmeleri ve kendi yeniden dönüşüm programlarını düzeltmeleridir. En son yeni cep telefonu ve dizüstü bilgisayarlar için çok geniş talep olduğu ve bu satışlardan çok geniş bir alanda kar yapabildiği için şirket ve firmaların bunu ihmal etmemeleri gerekir.2006'da bir milyardan fazla mobil telefon dünya çapında ihraç edilmiştir. Bununla birlikte, Nokia (Pazar lideri) yalnızca bu satışlardan %2'sini yeniden dönüştürmüştür.En önemli bilgisayar üreticileri ise biraz daha iyisiyle şu an ortalama %9 geri dönüşüm oranına sahiptirler. Bu demektir ki büyük şirketler kendi eski sayılabilecek ürünlerinin %90'ını yeniden dönüştürmemektedir.Elektronik atık yükselimini çözümleyebilmek için, tüm üretici firmalar müşterilerine ürünlerinin geri dönüşümünü ücretsiz ve güvenli bir şekilde sağlamayı sunmalıdırlar. Bunu yapmaya gönülsüz olduklarında ise elektronik malzemlrin güvenli dönüşümü için yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin Japonya'da etkili yasal düzenlemelerle eski ürünlerin %53'ünün dönüştürüldüğü bilinmektedir. Bu tüm PC üreticileri için ortalamanın beş katından daha fazla bir orandır ve çözümlerin halihazırda mümkün olduğunu gösterir.Greenpeace Philips'i yeniden dönüştürmeye çağırıyor:,
Çoğu üretici firma ürünlerinin yeniden dönüşüm için sorumluluğunu kabul ederken ve bu yöndeki programları müşterileri için düzenleyip düzeltirken, çoğu TV üreticisi birçok ülkedeki eski TV'lerin yeniden dönüşümü için ayak diremektedirler. Bu şirketlerden Philips, kamuya yeniden dönüşümün kullanıcıların sorumluluğu olduğunu duyurmuş ve firmanın değil hükümet ve müşterilerin yeniden dönüşüm için ücret ödemesi gerektiğini açıkça belirtmiştir. Ayrıca arka tarafta, Philips lobileri üretici firmaların ürünlerinin yeniden dönüşüm konusunda sorumluluğu almalarını sağlayacak yasal düzenlemeleri de engellemeye çalışmaktadır.
ÇEKMECEDEKİ 100 MİLYON CEP TELEFONU TOPLANMAYI BEKLİYOR !
Dünyanın birçok ülkesinde kullanım dışı kalmış cep telefonları çeşitli teşviklerle tüketiciden toplanıp dönüştürülüyor. Böylece içeriğindeki zehirli maddeler toprağa ve suya karışmıyor. Türkiye’de ise 100 milyon cep telefonu ne toplandı ne de halk bunu çöpe attı. Çekmecelerdeki telefonlar toplama teşviki bekliyor.Türkiye’de 100 milyon adet eski cep telefonu atıl vaziyette çekmecelerde bekliyor. Her yıl 14 milyon yeni cep telefonu kullanıma girerken, 14 milyon eski telefon da çekmeceye atılıyor. Ancak yönetmelikler yayınlanmasına rağmen kullanılmış cep telefonlarının toplanıp dönüştürülmesiyle ilgili süreç başlamış değil. Konuyla ilgili dünya örneklerinin de yer aldığı bir araştırma hazırlayan Bilgi Teknolojileri ve İletişimi Kurumu (BTK) uzmanlarından Abbas Güvenç, muhteviyatında zehirli kurşun, cıva, kadmiyum ve astatin gibi maddelerin bulunduğu cep telefonu atıklarının hem çevre hem de insan sağlığına zarar verdiğine dikkat çekti.Akıllı cep telefonlarının yaygınlaşması, kullanılır vaziyetteki birçok telefonu atıl hale getiriyor. Eski telefonların yol açtığı kirlilik sorunu önemli boyutlarda. Eski telefonların toplanmaması çevre kirliliğine neden oluyor. Kullanılmış cep telefonları ve yedek parçaları, sıradan çöpler gibi çöplüğe atılarak çöp depolarına gidiyor. Bu durumda cihazlarda bulunan kurşun, nikel, kadmiyum ve cıva gibi ağır metaller toprağı ve yer altı sularını kirletiyor ve zehirliyor. Cep telefonunda altın, gümüş, paladyum, bakır gibi değerli metaller de bulunuyor.BTK’da görevli mühendis Abbas Güvenç’in “Kullanım dışı kalan telefonların imhası, geri dönüşümü, dünya uygulamaları ve çözüm önerileri” başlıklı uzmanlık tezinde dikkat çekici istatistikler yer alıyor. Buna göre mobil telefonların ortalama kullanım ömrü 5 ile 8 yıl arasında değişiyor. 67 milyondan fazla cep telefonu abonesinin bulunduğu Türkiye’de yılda 14 milyon yeni mobil cihaz kullanıma giriyor, bir o kadarı da kullanım dışı kalıyor. Dünya genelinde ise 6,5 milyar cep telefonu bulunuyor ve yılda yaklaşık 1,3 milyar telefon imha sürecine giriyor.Güvenç’in tezinde ulaştığı sonuca göre Türkiye’de elektronik atıkların dönüşümüyle ilgili yönetmelikler yayınlanmasına rağmen cep telefonlarının geri dönüşümü yönünde başlatılan çalışma ve projelerden sonuç alınamadı. Elektronik atık yönetimi konusunda dünyadaki en katı sistem İsviçre’de. Cep telefonu üreticilerinin organizasyonuyla hayata geçen gönüllü vakıflar elektronik atıkların toplanması, taşınması, finansmanı için ithalat ya da satış esnasında üreticiler, geri dönüşüm fonuna belirli bir ücret ödüyor. Bu ücret yeni cihaz alımında tüketicilere fatura ediliyor. Yeni cihaz alınırken ödenen ücretle eski cihazın geri dönüşüm maliyeti karşılanıyor. İngiltere’de eskiyen cep telefonları aralarında yardım derneği, perakendeci, üretici, bakım onarım, yeniden kullanım ve geri dönüşüm şirketlerinin yer aldığı 102 online gönüllü geri alma programı aracılığıyla toplanıyor. Kullanıcılar telefonlarını, posta ya kargoyla gönderebiliyor ya da toplama noktasına bırakabiliyor. Toplama programları eski telefona nakit ödeme, yeni telefon alımında indirim, hediye çekilişi, ekstra konuşma dakikaları ve fatura indirimleri gibi yöntemlerle kullanıcıları teşvik ediyor.ABD ve Kanada’da geri dönüşüm ve yeniden kullanım alanında dünyanın en büyük şirketlerinden bir olan Recellular bulunuyor. Gönüllü üreticilerin oluşturduğu bu program kapsamında 40 bin toplama noktası mevcut. ABD’de toplanan telefonların önemli bir kısmı yeniden kullanıma sunulurken, kullanılabilir parçaların geri dönüşümü yapılıyor. Çin’de ise bu uygulama yaklaşık bin noktada gerçekleşiyor. Toplanan cihazlar ya geri dönüşüme gönderiliyor ya da imha ediliyor. Buna benzer örnekler Japonya, Finlandiya, Hindistan ve Afrika’da da uygulanıyor. 2005 yılında AB elektronik atıklar için düzenleme yaptı.
Abbas Güvenç’e göre Türkiye’de cep telefonlarının geri dönüşümünün yetersiz olmasında esas sorun mobil cihazların toplanmasıyla ilgili organizasyon yetersizliği. Kullanıcılar cihazların toplama noktalarına teslimi noktasında isteksiz. Bunda cep telefonundaki bilgi güvenliği, bilinç düzeyi, cihazların yeniden kullanıma sürülebileceği ve kendisinden sonraki kullanıcının kullanımından dolayı kendisinin sorunlar yaşayabileceği konusunda endişeler yaşaması gibi etkili oluyor. İkinci el cep telefonu ticaretinin kayıt dışılığına bağlı olarak yaşanan sorunlar geri toplamadaki başarısızlığının sebeplerinden biri. Güvenç’in araştırmasında, “Kullanım dışı kalan cep telefonlarının toplatılmasının sağlanması konusunda kamu ve özel sektör işbirliği ile tüketicilerin bilinçlendirilmesi gerekiyor.” deniliyor. Güvenç, cihaz üreticileri ile mobil operatörler tarafından yapılacak özendirmenin eski cep telefonlarının toplanmasına olumlu katkı sağlayabileceğini belirtiyor.
ŞİMDİ ÜLKEMİZDE ELEKTRONİK ATIKLARLA İLGİLİ NE GİBİ PROJELER VAR ONLARA BAKALIM...
Kadıköy Belediyesi, 2010 yılında tamamlanan Avrupa Birliği tarafından desteklenmiş “Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıklarının Yönetimi Projesi”ni hayata geçirmiştir. Kullanım ömrünü tamamlamış her türlü elektrikli ve elektronik atıklar Kadıköy Belediyesi AEEE Atölyesi’nde geri dönüşüme kazandırılmaktadır. Yeniden kullanım ilkesine öncelik verilerek atıl ve kullanılabilir durumda olan atık bilgisayarlar tamir edilmektedir.
22.05.2012 tarih ve 28300 sayılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü (AEEE) Yönetmeliği ile atık elektrikli ve elektronik eşyaların konut ve işyerlerinden sağlıklı bir toplama sistemi ile toplanıp taşınması ve “AEEE Atık Getirme Merkezi’’nin kurulması, yerel yönetimler için bir zorunluluk haline gelmiştir.2013 yılında Atık Koordinasyon Merkezi’ne gelen toplam 359 talep ve bildirim gelmiş olup, Nisan 2013’de kurulan AEEE Getirme Merkezi’ne yönlendirilmiştir. Floresan Kırıcı, Bakır Kırıcı, CRT (Monitör Kırıcı), Plastik Kırıcı cihazların bulunduğu merkezlerimizin almış olduğu tüm talepler doğrultusunda toplam 61 ton (6.144 parça) AEEE atığı ayrıştırılmış ve bertaraf edilmesi sağlanmıştır. 2013 yılında İlçemizdeki çeşitli lokasyonlarda 16 adet toplama noktası oluşturulmuştur.
"ÖDÜLLÜ ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYA (AEEE) TOPLAMA YARIŞMASI"
Müdürlüğümüz tarafından İlçemiz sınırlarında bulunan okullarda atık elektrikli ve elektronik eşyalar (AEEE) hakkında farkındalık yaratmak amacıyla, 1 Aralık 2013 tarihinde "Ödüllü Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) Toplama Yarışması" başlatılmıştır. 9 Mayıs 2014 tarihine kadar devam edecek yarışmadaki hedefimiz AEEE’leri düzenli ve doğru şekilde toplayarak, çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf etmek, böylelikle hem gelecekte daha temiz ve yaşanabilir bir çevreye kavuşmak hem de çocuklarımıza çevre bilincini aşılamaktır.
CRT (Monitör Kırıcı) Florasan Kırıcı
Bakır Kırıcı
AEEE NEDİR?
Kullanıcısı için kullanım değeri kalmayan ya da kullanılmaz durumda olan hasar görmüş, bozuk, kırık, tamir edilemez olarak görülen elektrikli ve elektronik cihaz ve aletlerin tümüne AEEE (Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar) denilmektedir.
AEEE'LERİN ZARARLARI NELERDİR?
Elektrikli ve elektronik ekipmanların bazıları kurşun, berilyum, baryum ve civa gibi çevre ve insan sağlığını tehdit eden toksik maddeler içermektedir. Bilgisayar monitörleri ve televizyonlar yaklaşık 4 kg. kurşun içermektedir. İç yüzeydeki kaplamaları ise tehlikeli atık sınıfına giren fosfor içermektedir. Çevre ve insan sağlığını tehdit eden AEEE'lerin yönetimini sağlamak amacı ile Kadıköy Belediyesi ekipleri tarafından ücretsiz olarak alınan elektronik atıklar AEEE tesisine getirilerek çeşitli parçaları kontrol edilmekte; “tekrar kullanılabilir”, “geri dönüştürülebilir” ya da “imha edilmelidir” şeklinde sınıflara ayrılmaktadır.
Elektrikli ve elektronik ekipmanların bazıları kurşun, berilyum, baryum ve civa gibi çevre ve insan sağlığını tehdit eden toksik maddeler içermektedir. Bilgisayar monitörleri ve televizyonlar yaklaşık 4 kg. kurşun içermektedir. İç yüzeydeki kaplamaları ise tehlikeli atık sınıfına giren fosfor içermektedir. Çevre ve insan sağlığını tehdit eden AEEE'lerin yönetimini sağlamak amacı ile Kadıköy Belediyesi ekipleri tarafından ücretsiz olarak alınan elektronik atıklar AEEE tesisine getirilerek çeşitli parçaları kontrol edilmekte; “tekrar kullanılabilir”, “geri dönüştürülebilir” ya da “imha edilmelidir” şeklinde sınıflara ayrılmaktadır.
Kadıköy Belediyesi AEEE Getirme Merkezi
NELER AEEE KAPSAMINA GİRMEKTEDİR?
Büyük Ev Aletleri
- Çamaşır makineleri
- Çamaşır kurutma makineleri
- Bulaşık makineleri
- Pişirme cihazları
- Mikrodalga fırınlar
- Gıda pişirici ve hazırlayıcı diğer büyük cihazlar
- Elektrikli ısıtıcılar
- Elektrikli radyatörler
- Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer büyük ev aletleri
Küçük Ev Aletleri- Elektrikli süpürgeler
- Halı yıkama makineleri
- Ütüler
- Tost makineleri
- Kızartma makineleri
- Kahve makineleri
- Saç kurutucu
- Duvar ve kol saatleri
- Tartılar
Tüketici Ekipmanları
- Radyo ve Televizyon alıcıları
- Video kamera ve kaydedicileri
- Ses yükselteçleri
- Müzik enstrümanlarıElektrikli tamir aletleri
Oyuncaklar, Eğlence ve Spor Ekipmanları
- Elektrikli tren ve yarış arabası takımları
- El tipi video oyun konsolları
- Video oyunları
- Elektrikli veya elektronik spor aletleri
BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ ?
AEEE'lerin ekonomiye geri kazandırılmasıyla;
1.DOĞAL KAYNAKLARIMIZ KORUNUR.
2.ENERJİ TASARRUFU SAĞLANIR.
3.ATIK MİKTARI AZALIR.
4.GERİ DÖNÜŞÜMLE GELECEĞE YATIRIM YAPMIŞ OLURUZ.
5.TÜRKİYEDE YILLIK 500 BİN TON ELEKTRONİK ATIK MEYDANA GELMEKTE VE BUNUN SADECE %1'İ(5 BİN TON) GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLMEKTEDİR.
6.15 TON ELEKTRONİK ATIKTAN ORTALAMA 1 TON BAKIR ELDE EDİLİYOR.BİR BİLGİSAYARDA ORTALAMA 7KG CİVARINDA PVC'DE BULUNAN PLASTİK BULUNUR.PVC EN TEHLİKELİ PLASTİKTİR.BUZDOLABI GÖVDESİNDEN ÜTÜ,ALÜMİNYUM İÇECEK KUTULARINDAN UÇAK GÖVDESİ,MONİTÖR PLASTİĞİNDEN BANK YAPILABİLİR.
1.DOĞAL KAYNAKLARIMIZ KORUNUR.
2.ENERJİ TASARRUFU SAĞLANIR.
3.ATIK MİKTARI AZALIR.
4.GERİ DÖNÜŞÜMLE GELECEĞE YATIRIM YAPMIŞ OLURUZ.
5.TÜRKİYEDE YILLIK 500 BİN TON ELEKTRONİK ATIK MEYDANA GELMEKTE VE BUNUN SADECE %1'İ(5 BİN TON) GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLMEKTEDİR.
6.15 TON ELEKTRONİK ATIKTAN ORTALAMA 1 TON BAKIR ELDE EDİLİYOR.BİR BİLGİSAYARDA ORTALAMA 7KG CİVARINDA PVC'DE BULUNAN PLASTİK BULUNUR.PVC EN TEHLİKELİ PLASTİKTİR.BUZDOLABI GÖVDESİNDEN ÜTÜ,ALÜMİNYUM İÇECEK KUTULARINDAN UÇAK GÖVDESİ,MONİTÖR PLASTİĞİNDEN BANK YAPILABİLİR.
90
YanıtlaSil